Τι είναι η γλουτένη?
Η γλουτένη είναι ένα σύμπλεγμα πρωτεϊνών (γλοιαδίνη και γλουτενίνη), οι οποίες απαντώνται φυσικά στο σιτάρι, στη σίκαλη και στο κριθάρι.
Η χημεία πίσω από τη διατροφή
Οι δύο αυτές πρωτεΐνες αποτελούν τα δομικά συστατικά της γλουτένης.
Μόλις έρθουν σε επαφή με το νερό, δημιουργούν ένα πλέγμα, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη δομή, την ελαστικότητα, τη σταθερότητα και γενικότερα για την αρτοποιητική ικανότητα της ζύμης όλων των παραπάνω σιτηρών.
Διατροφή και Γλουτένη
Η γλουτένη αποτελεί ένα σύνηθες προς κατανάλωση συστατικό στην καθημερινή δίαιτα του ανθρώπου και μάλιστα θεωρείται σημαντική πηγή πρωτεΐνης για την πλειονότητα των ανθρώπων. Ωστόσο, μπορεί να δώσει το έναυσμα για την εμφάνιση της νόσου κοιλιοκάκης σε άτομα που παρουσιάζουν γενετική προδιάθεση. (1)
Δυσανεξία, Ευαισθησία ή Αλλεργία στη γλουτένη?
- Η κοιλιοκάκη, όπως έχει ήδη αναφερθεί, είναι μία γενετική, αυτοάνοση διαταραχή που συμβαίνει κατά την κατανάλωση γλουτένης σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση. Εκτιμάται ότι το 1% του πληθυσμού πάσχει από κοιλιοκάκη. Προς το παρόν η μοναδική θεραπεία είναι η εφόρου ζωής προσκόλληση σε μία δίαιτα χωρίς κατανάλωση γλουτένης.
- Η ευαισθησία στη γλουτένη δεν είναι σαφώς εξακριβωμένη. Θεωρείται ξεχωριστή πάθηση από την κοιλιοκάκη, δεν είναι όμως ακόμα πλήρως κατανοητή. Τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να αρχίσουν έως 48 ώρες μετά την κατανάλωση γλουτένης, ενώ κάποιες μελέτες εκτιμούν ότι η ευαισθησία στη γλουτένη ενδέχεται να επηρεάζει το 2 έως 6% του πληθυσμού. Η δια βίου προσκόλληση σε μια δίαιτα χωρίς γλουτένη είναι η μόνη θεραπεία για την ευαισθησία στη γλουτένη.
- Η αλλεργία στο σιτάρι είναι η αυτοάνοση αντίδραση σε οποιαδήποτε πρωτεΐνη του σιταριού, και όχι απαραίτητα στη γλουτένη. Το σιτάρι αποτελεί τη μία από τις οχτώ πιο κοινές τροφές που προκαλούν αλλεργία. Η θεραπεία και σε αυτή την περίπτωση είναι η μη κατανάλωση γλουτένης. (2)
Μήπως πάσχω από κοιλιοκάκη?
Οι ενήλικες συνήθως εμφανίζουν συμπτώματα τα οποία δεν είναι εξ’ ολοκλήρου γαστρεντερικής φύσης. Η συνηθέστερη ένδειξη κοιλιοκάκης στα ενήλικα άτομα είναι η σιδηροπενική αναιμία που δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία με σίδηρο.
Τα παιδιά παρουσιάζουν συνήθως πιο «κλασικά» σημάδια της κοιλιοκάκης στα οποία περιλαμβάνονται τα προβλήματα ανάπτυξης (μη σωματική ανάπτυξη, χρόνια διάρροια/δυσκοιλιότητα, συνεχές πρήξιμο και πόνοι στην κοιλιά, κούραση, ευερεθιστικότητα). (3)
Πηγές
- Diversity of the cultivable human gut microbiome involved in gluten metabolism: isolation of microorganisms with potential interest for coeliac disease
(Alberto Caminero1, Alexandra R. Herran1, Esther Nistal2, Jenifer Perez-Andres2, Luis Vaquero3,Santiago Vivas3,4, Jose Marıa G. Ruiz de Morales4,5, Silvia M. Albillos6 & Javier Casqueiro, 2013) - Celiac Disease, Non-Celiac Gluten Sensitivity or Wheat Allergy: What is the Difference?
- Τι ακριβώς είναι η νόσος Κοιλιοκάκη;